Yeni Bir Hype'ın Başlangıcı: DePIN

DePIN, önyükleme aşamalarını koordine ve teşvik etmek için tokenizasyon kullanan altyapı projelerini ifade eder.
Bireyler altyapının arzını merkeziyetsiz bir şekilde oluşturur ve #token teşvikleri ile ödüllendirilir. Temel fikir, geleneksel modeli tersine çevirmektir. Geleneksel yöntem, telekomünikasyon ya da enerji sektöründeki şirketlerin altyapı inşa etmek ve sürdürmek için çok fazla zaman ve para harcamasıdır. #Web3 şirketleri bu inşa ve bakım sürecini token teşvikli bir gönüllü ordusuna yaptırmaya ve kapsama oranı yeterince yüksek olduğunda daha sonra para kazanmaya çalışır.

Bu, #DeFi (yield farming), play-to-earn veya move-to-earn gibi diğer #Web3 sektörülerinde kullanılan likidite teşvik prensibinin aynısıdır.

Neler Merkeziyetsiz Fiziksel Altyapıya (DePIN) Aittir?

DePIN’deki dört kategori şunları içerir:

Bulut/depolama ağları: Dosya depolama, ilişkisel veritabanı, CDN ve VPN Ağları.

Kablosuz ağlar: 5G, LoRaWAN (Nesnelerin interneti)

Sensör ağları: Haritalar gibi fiziksel dünyadan gerçek zamanlı veri toplayan sensörlere gömülü birbirine bağlı cihazlar.

Enerji ağları: Daha esnek ve verimli bir enerji şebekesi oluşturmak için dağıtılmış enerji kaynaklarını bir araya getirir.

Merkeziyetsiz Fiziksel Altyapının (DePIN) Faydaları Nedir?

DePIN’in ilan edilen hedefi, eski şirketlerin yukarıdan aşağıya, sermaye yoğun yaklaşımına kıyasla altyapı ağlarını önyüklemek için daha adil ve verimli bir süreç yaratmaktır.

Multicoin Capital gibi Web3 yatırım şirketlerine sorarsanız, merkeziyetsiz yaklaşımın aşağıdaki faydalarından övgüyle söz edeceklerdir:

🔶Altyapıyı 10-100 kat daha hızlı inşa edebilirsiniz.

🔶Hiper-yerel pazar ihtiyaçlarıyla daha iyi senkronize olur.

🔶Çok daha uygun maliyetli olabilir.

🔶Yetki alanları arasında izinsiz bir şekilde ölçeklendirilebilir.

🔶Ağ güvenilir bir şekilde tarafsızdır ve kolektif olarak sahiplenilir.

🔶Blok zincirleri sorunsuz mikro ödemeleri ve DeFi ile entegrasyonu destekler.
Merkeziyetsiz Fiziksel Altyapının (DePIN) Zorlukları Nelerdir?

Dünyanın en büyük 10 bulut şirketinin toplam piyasa değeri 5 trilyon dolar. Eğer Web3 şirketleri bu pazardan küçük bir pay alabilselerdi, harika bir durumda olurlardı. Kripto veri platformu Messari, DePIN alanındaki zorlukları şöyle ele alıyor:

Trendler

Bugünlerde çoğu insan internete mobil bir cihazdan erişiyor. Kripto alanı büyük bir istisnadır, çünkü çoğu iyi bir mobil arayüz geliştirmemiştir. Ancak başarılı olmak için kriptonun eninde sonunda mobile geçmesi gerekecek. Yapay zeka araçları ve daha yetenekli akıllı telefonlar gibi teknolojik trendler daha az değil, daha fazla mobil trafiğe işarete diyor.

Dahası, merkeziyetsiz bir şekilde içerik üretme ve tüketme olasılığı arttıkça, buna olan talep de artacaktır. Bununla birlikte, kablosuz ve depolama sağlayıcılarını ilgilendiren bu içeriğe erişim ve depolama talebi de artacaktır.

Zorluklar

DePIN, sektörün neden henüz yükselişe geçmediğini açıklayan çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Örneğin, teşvik modelleri oldukça seyreltici ve çoğu zaman gerçekte olduklarından daha iyi görünüyor. Uygulama ve talep oluşturmak için gereken zaman ufku, salt tüketici uygulamalarına kıyasla çok daha uzundur. Pazar büyüktür, ancak şirketler; Amazon, Microsoft ve Google gibi Web2 devlerine karşı rekabet etmektedir.

Başka bir deyişle eski rekabeti bozmak, oyun gibi Web3’ün tamamen perakendeye yönelik sektörlerine kıyasla çok daha fazla çaba ve profesyonellik gerektirecektir.

DePIN Nasıl Çalışır?

Web3 meraklıları, tokenizasyonun küresel olarak dağıtılmış bireylerin bir ağı izinsiz ve güvensiz bir şekilde kolektif olarak önyüklemesine olanak tanıdığına dikkat çekmektedir. İdeal olarak, ağı kurmanın maliyetleri, ağı kurmak için token teşvikleri alan ve genellikle perakende satış yapan arz tarafı katılımcıları tarafından karşılanır ve bunlar arasında dağıtılır.

Ağ bir altyapı tabanı oluşturduktan sonra kullanıcıları kendine çeker. Bu kullanıcılar ağı kullanmak için ödeme yapar ve arz tarafındaki büyümeyi daha da artırır. En iyi senaryoda bu, artan talep sayesinde değeri artan token ödülleri tarafından teşvik edilen daha fazla arzı körükleyen daha fazla bir talebin verimli döngüsünü başlatır.

DePIN, RWA’ya Güç Katabilir

RWA tokenizasyonu, güneş panellerinden sürücüsüz araçlara ve otonom kamyonlara kadar en pahalı donanımları bile topluluğun kitle fonlaması yapabileceği ve sahip olabileceği dinamik bir likit varlığa dönüştürerek DePIN’lerin dünyadaki her şeye güç sağlamasına yardımcı olacaktır.

Ne zaman DePIN ya da RWA gibi şifreli bir kısaltma herkesin gündeminde belirse Web3 dünyası da bu trende dahil oluyor. Bazı insanlar bu teknolojilere göz devirirken, diğerleri dünyayı değiştirebilecek fikirleri yakalayabilirler. Gerçek dünya varlıklarının (RWA) tokenizasyonu ile Merkeziyetsiz Fiziksel Altyapı Ağları (DePIN) arasındaki etkileşim söz konusu olduğunda, bu durum büyük ölçüde geçerlidir.

DePIN, gerçek dünya varlıklarını tokenize ederek dünyadaki her şeye güç sağlayabilir. Ancak, büyük ölçekli öngörülerde bulunmadan önce işin özünü anlamamız gerekiyor.

RWA Tokenizasyonu Nedir?

Tokanizasyon, fiziksel, gerçek dünya varlıklarının bir blok zincirinde token olarak temsil edilmesidir. Bu durum likiditeyi artırır ve geleneksel finans piyasalarını demokratikleştirir.

Gerçek dünyadaki bir varlığı tokenize ederken, bu varlık üzerindeki belirli hakları blok zincirinde dijital bir token olarak temsil edersiniz. Başka bir deyişle alınıp satılabilir varlıkları veya varlıklara ilişkin hakları dijital formata dönüştürerek blok zinciri ağları üzerinden kolayca aktarılabilir ve bölünebilir hale getirirsiniz.

Tokenize edilmiş varlıklar, gayrimenkul ve hisse senetlerinden dijital ürünlere veya Nesnelerin Ekonomisi bağlamında olduğu gibi bağlı makineler, araçlar, robotlar veya cihazlara kadar her şey olabilir. Bu varlıklar, insanların merkezi bir aracıya güvenmek zorunda kalmadan ticaret yapabilecekleri, satabilecekleri, kullanabilecekleri veya kazanabilecekleri tokenler olarak temsil edilir.

Nesnelerin Ekonomisinde Web3, her türlü bağlı makineyi, aracı, robotu veya cihazı tokenize etmemize olanak tanır, böylece bireysel olarak veya topluluklar olarak bunlara sahip olabilir ve bunlardan kazanç elde edebiliriz. Makineler değer yaratıcılarıdır, bağımsız ekonomik aktörlerde, hizmet sağlayıcılardır ve sadece bireylere değil, topluluklara da hizmet sunarlar. Başka bir deyişle tokenize edilmiş herhangi bir makine, bir makine RWA’sı olarak kabul edilebilir.

RWA tokenizasyonu, araçlar veya güneş panelleri gibi maliyetli şeyleri bile günlük yatırımcılar için uygun hale getirir. Bununla birlikte, bu varlıkların satışı daha kolay ve hızlı hale gelir. Şeffaflığı ve mülkiyeti teşvik eden ve 7/24 çalışan bir piyasada, normal TradFi engelleri olmadan kelimenin tam anlamıyla her şeye yatırım yapabildiğinizi hayal edin.

Web3’te DePIN Nedir?

Merkeziyetsiz fiziksel altyapı ağları (DePIN), toplulukları sıfırdan fiziksel altyapı ağları kurmaya teşvik etmek için token kullanan blok zinciri ağlarının adıdır. Bu altyapı ağları, gerçek dünyadaki insanlara ve makinelere mal ve hizmet sağlayan bağlı makineleri, cihazları, araçları veya robotları içerir.

Araba paylaşımı, hava durumu verileri, kirlilik izleme ve elektrikli araç şarjı gibi şeyleri düşünün. Bu hizmetleri ve işlevleri destekleyen tüm platformlar merkezi teknoloji şirketleri tarafından yönetiliyor. Peaq, büyük teknoloji aracısını ortadan kaldırmak için zincirleri kırıyor, böylece sahip olduğunuz cihazlardan ve zaten topladığınız verilerden doğrudan yararlanabilirsiniz.

DePIN+RWA+AI=Nesnelerin Altın Ekonomisi

Gerçek dünya varlık tokenizasyonu, DePIN’ler için önemli bir sorun noktasını çözmektedir: giriş maliyeti. Bazı DePIN’ler insanların yalnızca çoğumuz için kolay olan kişisel bir akıllı telefona erişmesi gerekir, ancak diğerleri pahalı donanım ve makineler gerektirir. İnsanları bir kargo taşıyıcısı DePIN’i için kamyon satın almaya teşvik etmek, bu satın almayı haklı çıkarmak için ödüllerin çok büyük olması gerektiğinden, bu satın alma tek bir kişi tarafından yapıldığı sürece başarılması zor bir şeydir. RWA tokenizasyonu, normalde pahalı bir ekipman parçası olan araçları tokenize ederek ve kazançları Web3 yatırımcılarına sunarak topluluğun toplu olarak fon toplamasını sağlar ve bu engeli ortadan kaldırır.

Devam etmekte olan yapay zeka trendi, daha fazla makinenin özerk, kendi ayakları üzerinde duran ekonomik aracılar haline gelmesiyle tüm bunları yepyeni bir seviyeye taşıyor. Bununla birlikte, bu kendi kendine ayakta duran aracılar, ekonomik faaliyetlerden kazanç sağlayan bir topluluk tarafından kolektif olarak finanse edilen ve sahip olunan makine RWA’ları haline gelmek için tokenize edilmedikleri sürece maliyetli olma eğilimindedir.

Tüm bunlar, 2028 yılına kadar en az 3,5 trilyon dolara ulaşacağı tahmin edilen DePIN pazarı için muazzam bir destek sağlıyor. Çeşitli sektörler DePIN’in avantajlarından yararlanmaya başladı bile. 2023’te 5,7 milyar dolar olan hizmet olarak mobillitenin 2030’a kadar 40,1 milyar dolara çıkması bekleniyor. Sensör sektörünün de küresel çevre izleme ve Akıllı Ulaşım Sistemlerinin birleşimiyle 30,5 milyar doların üzerine çıkarak büyük bir artış göstereceği tahmin edilmektedir.

RWA tokenizasyonu ile DePIN modeli sadece herkesin kullanabileceği uygun fiyatlı cihazlar için değil, kelimenin tam anlamıyla Web’e bağlayabileceğiniz ve gerçek dünyada değer yaratmasını sağlayabileceğiniz her şey için anlamlıdır. Kendi kendine giden arabalardan tüm akıllı çiftliklere, otomatik kargo uçaklarına ve hatta uzay gemilerine kadar her şey, RWA tokenizasyonu yoluyla toplanan fonlarla ilk giriş engeli ortadan kaldırılırsa bir DePIN’in parçası olarak çalışabilir.
Öne Çıkan DePIN Projeleri Hangileri?
Sunucu Ağları
Filecoin

Filecoin, depolama alanı için merkeziyetsiz bir pazar oluşturan bir P2P depolama ağıdır. Kullanıcılar dosyalarını depolamak için ödeme yapar ve sağlayıcılar depolama alanı sağlamak için #Filecoin $FIL alır. Düğümler depolama ve geri alma anlaşmaları önerir ve bunlar için ödeme yapar. Filecoin, veri depolama için açık bir pazar oluşturmak, fiyat ve merkeziyetsizlik konusunda yerleşik sağlayıcılara rakip olmak istiyor.

Arweave

#Arweave $AR, bilginin sansüre dayanıklı bir şekilde kalıcı olarak depolanmasına olanak tanır. Önceki blockweave geçmişine bağlanan bir dizi veri bloğu olan blockweave ile çalışır. Madenciler, verileri rastgele doğruladıklarını kanıtlayarak AR token kazanabilirler. Protokol, #NFT’ler ve #DeFi için kalıcı bir depolama çözümü olmayı amaçlamaktadır.

Sia

#Sia, dünyanın dört bir yanındaki bilgisayarlarda atıl sabit disk kapasitesi için bir pazar yeri sunan başka bir merkeziyetsiz depolama platformudur. Ev sahipleri, depolama alanını listelemek istedikleri piyasa oranını belirler ve bunu Siacoin $SC cinsinden yapar.

Storj

Storj, kullanıcıların dosya yüklemesine olanak tanıyan merkeziyetsiz bir bulut depolama katmanıdır. Burada veriler şifrelenir ve 80’den fazla parçaya bölünür ve depolama düğümleri arasında dağıtılır. Storj, 50 GB’a kadar depolama alanına sahip merkeziyetsiz alan için farklı seçenekler sunar.

Kablosuz Ağlar
Helium

#Helium $HNT kablosuz altyapı için kullanılan bir ağdır. Kullanıcılar Helium erişim noktaları satın alabilir ve kablosuz kapsama alanı sağladıkları için yerel $HNT #token’ı kazanabilirler. Helium, Nesnelerin İnterneti kablosuz bağlantıları ve 5G için kapsama alanı sağlamayı amaçlamaktadır. Bugün 900.000’den fazla erişim noktasına ulaşmıştır.

Polen

Pollen Mobile, Helium ile aynı prensibe göre çalışan bir mobil ağ sağlayıcısıdır. Kullanıcılar etkin noktalar edinebilir ve karşılığında Pollen Coin kazanabilir. Amacı, tamamen kullanıcılarına ait olan merkeziyetsiz bir mobil kapsama ağı oluşturmaktır.

Sensör Ağları
Hivemapper

Hivemapper ağı, katılımcıların edinmeleri gereken araç kameralarıyla sokak verilerini haritalandırdığı, Google Haritalar’ın merkeziyetsiz bir versiyonudur. Bir araç kamerası ile araç kullandıkları veya dolaştıkları ve Hivemapper haritalama sürecine katkıda bulundukları için yerel $HONEY #token ile ödüllendirilirler.

DIMO

DIMO ağı, kullanıcıların araçlarını bir donanım cihazına bağlamalarına izin vererek mobilite verileri için ödüller kazanmalarını sağlar. Veriler otomotiv finansmanı, sigorta, bakım ve diğerleri tarafından kullanılabilir. Kullanıcılar yerel #DIMO token’ı kazanırlar.

Enerji Ağları
React

React Protocol, bataryaları güç piyasalarına bağlayan, topluma ait bir ağdır. Bataryaları birbirine bağlayarak ve fazla enerjilerini paylaşarak şebekenin dengelenmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bunun aynı zamanda enerji arzını temizlemesi ve kullanıcılara bağlan-kazan olarak adlandırılan sabit bir pasif gelir akışı sağlaması bekleniyor.

Arkreen

Arkreen, küresel olarak dağıtılmış yenilenebilir enerji kaynakları için #Web3 destekli altyapı oluşturuyor. Yenilenebilir enerji altyapısını merkeziyetsiz bir şekilde inşa etmek istiyor, ancak şirket henüz emekleme aşamasında ve herhangi bir token veya ürünü